ภายใต้ผลกระทบวิกฤตการเงินโลก โครงการลงทุนสร้างทางรถไฟจำนวนมหาศาลของจีน เป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจของประเทศเติบโตขึ้น เช่น ความต้องการใช้เหล็กและปูนซีเมนต์จำนวนมากในการสร้างทางและตัวรถไฟ นอกจากจะใช้เหล็กจำนวนมากแล้ว ยังต้องใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ยางพารา แก้วและอลูมิเนียมที่มีคุณภาพจำนวนมหาศาล นอกจากนี้ยังช่วยแก้ปัญหาการสร้างงาน เนื่องจากการสร้างทางรถไฟระยะทาง 1 กิโลเมตร จำเป็นต้องใช้แรงงานกว่า 300 คน (ยังไม่รวมพนักงานประจำ) ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยราว 70 ล้านหยวน ถือเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่น เพราะต้องใช้วัตถุดิบและแรงงานท้องถิ่น รวมทั้งผลประโยชน์ด้านรายได้ทางภาษี เนื่องจากการลงทุนสร้างทางรถไฟทุก 10,000 หยวน (1 หยวนประมาณ 5.20 บาท) จะลงทุนในท้องถิ่นราว 3,000 หยวน

          เมื่อวันที่ 27 พ.ย. 2551 กระทรวงการรถไฟจีนได้แถลงแผนการปรับปรุงและสร้างทางรถไฟเครือข่ายระยะยาวของจีนว่า ตั้งแต่นี้จนถึงปี 2563 จีนจะสร้างทางรถไฟใหม่ความยาวราว 40,000 กิโลเมตร มูลค่าการลงทุนรวม 5 ล้านล้านหยวน โดยช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม 5 ปี ฉบับที่ 11 (ปี 2549 – 2553) จะเน้นการแก้ไขปัญหา “คอขวด” โดยปี 2552 คาดว่าการลงทุนก่อสร้างขั้นพื้นฐานประมาณ 600,000 ล้านหยวน จะใช้เหล็กราว 20 ล้านตัน ปูนซีเมนต์ 120 ล้านตัน การจ้างงานกว่า 6 ล้านตำแหน่ง และจะทำให้ GDP ของประเทศเติบโตเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.5 และในปี 2553 จะมีการลงทุนสร้างทางรถไฟใหม่อีกราว 700,000 ล้านหยวน รวมทั้งสร้างตัวรถไฟและหัวจักร 100,000 ล้านหยวน ซึ่งเฉพาะการสร้างตัวรถไฟและหัวจักรจะก่อให้เกิดการจ้างงานอีก 800,000 ตำแหน่ง และใช้เหล็กราว 5 ล้านตัน

พัฒนาการของการรถไฟในส่านซี

การก่อเกิดรถไฟสายแรกของมณฑลส่านซี : เส้นทางรถไฟสายหลงไห่ (陇海铁路) ช่วงอำเภอถงกวน - นครซีอาน

          ปี 2448 มีการเสนอให้สร้างเส้นทางรถไฟสายแรกของมณฑลส่านซี คือ เส้นทางรถไฟสายหลงไห่ (陇海铁路) ช่วงอำเภอถงกวน เมืองเว่ยหนาน – นครซีอาน ซึ่งในตอนนั้นต้องใช้เงินลงทุนกว่า 4 ล้านหยวน แต่การคลังของส่านซีมีเงินไม่เพียงพอ

          ปี 2455 รัฐบาลของส่านซีได้ลงนามเซ็นสัญญาการกู้ยืมเงินจากบริษัทรถไฟเบลเยี่ยม เพื่อก่อสร้างเส้นทางรถไฟสายถงกวน – ซีอาน แต่การสร้างทางต้องหยุดชะงักไป เนื่องจากได้รับผลกระทบจากสงครามโลกครั้งที่ 1

          ปี 2467 รัฐบาลได้กู้ยืมเงินจากบริษัทรถไฟเบลเยี่ยมอีกครั้ง โดยกู้ยืมเงินจำนวน 10 ล้านหยวนเพื่อใช้ในการก่อสร้างเส้นทางรถไฟ และอีก 75 ล้านฟรังค์-เบลเยี่ยมเพื่อซื้อวัตถุดิบจากยุโรป ระยะเวลาคืนเงินกู้ 10 ปี แต่เงินกู้ยังได้ไม่ครบ ก็เกิดสงครามกองทัพทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีนเสียก่อน โครงการจึงต้องหยุดชั่วคราว

          ปี 2474 - 2478 การรถไฟแห่งชาติจีนตัดสินใจสร้างเส้นทางรถไฟสายถงกวน – ซีอานต่อ และภายในเดือนสิงหาคม 2475 เส้นทางดังกล่าวก็สร้างแล้วเสร็จ ต่อมาได้มีการซ่อมแซมและฉลองอย่างเป็นทางการในปี 2478 รวมระยะทาง 132 กิโลเมตร จำนวน 14 สถานี ซึ่งกว่าโครงการดังกล่าวจะเสร็จสิ้นต้องผ่านรัฐบาลถึง 3 สมัย รวมระยะเวลาเกือบ 30 ปี

จับตามองเป็นระยะกับอนาคต 8 ปีข้างหน้าของการรถไฟในส่านซี

          ที่ประชุมแผนงานการสร้างทางรถไฟมณฑลส่านซีเมื่อต้นปี 2552 มีประเด็นที่สำคัญที่น่าจับตามอง คือ ส่านซีมีแผนในช่วง 8 ปี จากปี 2551 – 2558 จะลงทุนสร้างทางรถไฟ 260,000 ล้านหยวน รวมระยะทาง 4,500 กิโลเมตร รวมทั้งสิ้น 20 โครงการใหญ่ เช่น การสร้างเครือข่ายทางรถไฟที่เรียกว่า “ 2 เส้นตัด 5 เส้นขวาง 8 รัศมีความเร็วสูง 1 ศูนย์กลาง ” หรือเรียกสั้น ๆ ว่า “ เครือข่ายรถไฟ 2581 ” การขยายพื้นที่และการต่อเติมอาคารผู้โดยสารของสถานีรถไฟซีอานด้านทิศเหนือ หรือ “เป่ยเค่อจ้าน” และการขยายเส้นทางรถไฟเพื่อการขนส่งถ่านหินสายเปาโถว (เขตมองโกเลียใน) – ซีอาน (มณฑลส่านซี)

เครือข่ายรถไฟ 2581

          ในอีก 8 ปีข้างหน้า เมื่อโครงการดังกล่าวเสร็จสมบูรณ์ สถานีรถไฟซีอานเป่ยเค่อจ้านจะได้รับการขยายพื้นที่จาก 216,000 ตารางเมตร เป็น 331,000 ตารางเมตร ซึ่งจะกลายเป็นสถานีรถไฟที่ใหญ่ที่สุดในทวีปเอเชีย โดยการรถไฟในซีอานจะเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ัชัดเจน 3 ประการ คือ